Yatırım projesi ya da fizibilitesi genel olarak üç temel kesimin beklentisine cevap vermesi için hazırlanır. Bu üç kesimin ortak özelliği gerçekleştirilecek ya da yürütülecek projeye sağlanacak kaynağı temin edecek olmalarıdır.
a) Yatırımı gerçekleştirmeyi planlayan bir yatırımcı, kâr etme hedefi ile yola çıkmadan önce gerçekleştireceği yatırımın hedeflediği kârlılığı sağlamada ne kadar başarılı olacağını, yatırımın uygulanması, işletilmesi sürecindeki risklerin neler olduğunu, bu riskleri bertaraf edip edemeyeceğini, bertaraf işleminin maliyetini, yatırımın ne büyüklükte, nerede, hangi teknoloji kullanılarak, nasıl, ne sürede gerçekleştirilebileceğini, yatırılan paranın ne kadar zamanda geri döneceğini ve iç kârlılığını (İç kârlılık, paranın zaman değerindeki kaybın altında olmayan ve yatırımcının hedeflediği kazancı da sağlayacak kâr oranı olarak tariflenebilir.) görmek ister. Bir fizibilite raporu yatırımcısının bu sorularına cevap veren kılavuz doküman niteliğindedir.
b) Hükümetler çeşitli sektörlerde özel kesim yatırımlarını teşvik etmek ve desteklemek amacı ile işletmelere bazı destek unsurları tasarlayıp bu desteklerin uygulanması sağlamadan önce, hedeflenen desteklerin maliyet ve getirisini görmek amacı ile yapacakları değerlendirmede fizibilite veya proje değerlendirmeye ihtiyaç duyar. Bunun yanı sıra kamuya ait bazı işletmelerin uzun dönem kiralanması ya da özelleştirilmesi veya modernize edilmesi kararlarının verilmesinde de benzer bir ihtiyaç ortaya çıkar. Dolayısı ile kamu teşvik çıkartmak, kamu işletmelerinin uzun dönemli kiralanması, modernizasyonu, tevsi edilmesi veya özelleştirilmesi gibi kararları verebilmek için yatırım projesine veya fizibilite raporuna ihtiyaç duyar.
c) Finans kurumları veya kamu desteği veren kuruluşlar sabit yatırımlara yatırım teşviki, hibe ve/veya kredi verirler. Bu kurumlar verilecek bu desteklerin ve/veya kredilerin doğru yatırımlara aktarıldığından emin olmak ve zamanı geldiğinde verilen kredileri geri ödeyebilecek ya da zaman içinde amaçlanan hedeflere varılmasını sağlayacak nitelikteki yatırım önerilerini seçebilmek için, talep sahiplerinden yatırımın projesini veya bir fizibilite etüdünü isterler. Finans kurumunun amacı verilen kredinin faizi ile geri ödemesi iken destek veren kurumun amacı verilen desteğin yatırım projesinin uygulanması ile hedeflenen amaca varılmasıdır. Özetlemek gerekirse bir yatırımda finansmanı sağlayan (elini taşın altına koyanlar) kişi ve kurumlar, o yatırımdan bekledikleri faydaları ne ölçüde sağlayabileceklerini veya bunun önündeki engelleri görebilmek ve kaynaklarını israf etmemek için fizibilite raporuna ihtiyaç duyarlar. Bu kişi ve kurumlar, yatırımcı, kamu ve özel sektöre ait finans kurumları ile kamuya ait kuruluşlardır.
YATIRIM KONUSU PROJELERİN TÜRLERİ ve DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ >>>